لاک‌پشت‌های سبزی که به روستاي «درک» رفتند و برنگشتند
لاشه‌های بی‌جان ۳۵ لاکپشت سبز دریایی که گونه‌ای در معرض انقراض است، در روزهای اخیر در ساحل روستای گردشگری «درک» واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان مشاهده شده‌اند.
شرح این اتفاق تلخ در خبری با همین عنوان در مهر چنین است:
روستای گردشگری «درک» از توابع بخش «زرآباد» شهرستان کنارک واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان سال‌ها از نظر توریستی، ناشناخته مانده بود، اما مدتی است که توجه بیشتری به سمت آن جلب شده است.
روستای گردشگری «درک» که در ۱۷۰کیلومتری بندر چابهار قرار گرفته است یکی از بکرترین، زیباترین و پاک‌ترین ساحل‌های ایران و جهان را دارد که مجموعه‌‌ای از درختان چش، کرت (انجیر معابد)، تپه‌های رمل سفید، نخل‌های سبز رنگ و دریای نیلگون آبی در کنار هم بر زیبایی آن افزوده است اما آنچه این روستا را به صورت ویژه متمایز می‌کند تلاقی کویر و دریا در ساحل این روستا است.اما این روزها استفاده نامناسب گردشگران از این زیبایی‌ها و سودجویی برخی صیادان، بلای جان لاک‌پشت‌های دریایی سبز که از جمله گونه‌های جانوری نادر هستند، شده است.آب‌های ساحلی «درک» به دلیل تراکم بالای جمعیت‌های جلبکی، محلی ایده‌آل برای تخمگذاری لاک‌پشت‌های دریایی است که متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل گسترش فعالیتهای صیادی و تردد در ساحل ماسه‌ای روستا و پس از آن شروع فعالیتهای گردشگری، تخمگذاری این جانوران در این ساحل کمتر دیده شده است و فقط تعدادی از لاک‌پشت‌های سبز در آب‌های ساحلی مشاهده می‌شوند که از منابع غنی این منطقه جهت تغذیه استفاده می‌کنند.
لازم به ذکر است که ۵گونه از لاک‌پشت‌های دریایی با نام‌های «لاکپشت سبز»، «لاکپشت سرخ»، «لاکپشت پوزه عقابی»، «لاکپشت زیتونی» و «لاکپشت پشت چرمی» در آب‌های خلیج‌فارس و دریای‌عمان گزارش شده‌اند که در این بین لاکپشت سبز در سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان تخمگذاری می‌کند.لاک‌پشت‌های دریایی سبز و پوزه عقابی در فهرست قرمز سازمان جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی(IUCN) طبقه‌بندی شده‌اند که در بسیاری از کشورها شکار، بهره‌برداری از تخم و تخریب مناطق تخمگذاری آنها ممنوع و بسیار محدوده شده است .اما نکته این گزارش در یک معضل زیست‌محیطی است که در روزهای اخیر توسط چند تن از استادان و دانشجویان چابهاری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است و آن پیدا کردن ۳۵ لاشه بی‌جان لاکپشت سبز دریایی در ساحل روستای گردشگری «درک» و دلیل آن است.
تهدیدات لاکپشت سبز دریایی
روح الله زارع، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم دریایی و دریانوردی چابهار درباره دلایل از دست رفتن لاک‌پشت‌های سبز دریایی در ساحل «درک» می‌گوید: در تاریخ ۱۵آبان ماه سال جاری و با مشاهده حدود ۳۵ لاکپشت دریایی مرده در ساحل درک، مشاهدات میدانی اولیه و ثبت اطلاعات مورد نظر در این خصوص انجام شد و در تاریخ ۱۹آبان نیز محتویات لوله گوارش لاک‌پشت‌های دریایی تلف شده در محل تشریح و بررسی شد .نتایج میدانی اولیه حاکی از ۲دلیل عمده در مرگ و میر لاک‌پشت‌ها بود که یکی برخورد لاک‌پشت‌ها با پروانه و کف قایق‌ها بود که در ۴ لاکپشت مشاهده شد و عامل دوم نیز تغذیه لاک‌پشت‌ها از تورهای صیادی بود که در نمونه‌های تشریح شده در محل، از لوله گوارش آنها به دستآمد.
استادیار دانشگاه علوم دریایی و دریانوردی چابهار معتقد است: طی یک و سال و نیم اخیر بر اساس اظهارات منابع محلی به دلیل آغاز صید سفره‌ماهی که به صورت غیرمجاز هم انجام می‌شود و پس از آن به خارج از کشور صادر می‌شوند، شاهد افزایش میزان تلفات لاک‌پشت‌های دریایی سبز در سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان بوده‌ایم.البته فعالیتهای صیادی اهالی روستای «درک» و مناطق اطراف آن با توجه به جمعیت محدود منطقه و همچنین استفاده آنها از قایق‌های کوچک در حدی نیست که بتواند چنین تلفاتی به بار آورد.
اما در یک سال و نیم اخیر و با توجه به شروع صید گسترده سفره‌ماهی‌ها توسط قایق‌های بزرگ صیادی به یکباره میزان تلفات لاک‌پشت‌های دریایی بسیار بیشتر شده است.این در حالی است که در منطقه مذکور، صید غیرقانونی عروس‌های دریایی به منظور استفاده از شاخک‌های سمی آنها و صادر کردنشان به کشورهای همجوار نیز طی دو سال اخیر انجام شده و همین موضوع میزان تردد شناورهای دریایی در این ساحل را افزایش داده است.البته سفره ماهی‌ها به طور کلی در جنوب کشور به دلیل مسائل شرعی و عرفی مصرف خوراکی ندارند اما با توجه به وجود خریداران خارجی و تسهیل خروج از این منطقه، صید گسترده این جمعیت‌ها در آب‌های ساحلی درک و نواحی همجوار در حال انجام است.
هم اکنون از محتویات گوارشی لاک‌پشت‌ها نمونه‌برداری و به آزمایشگاه مرکزی دانشگاه علوم دریایی و دریانوردی چابهار انتقال داده شده است و مواد موجود در دستگاه گوارش آنها در حال بررسی و طبقه‌بندی است.
*قطعات تورهای مخصوص صید سفره ماهیان در معده لاک‌پشت‌ها
نتایج اولیه به وضوح نشان می‌دهد که تقریبا در تمامی نمونه‌ها، قطعات تورهای مخصوص صید سفره ماهیان وجود دارد.
از آن جایی که امروزه مردم در بسیاری از کشورها به این مرز از تشخیص رسیده‌اند که حفاظت از محیط‌‌زیست و گونه‌های آن با سلامت انسان گره خورده است، حفاظت از گونه‌های در معرض خطر و نادر این روزها به مسأله و دغدغه‌ای جدی برای همه از جمله دولت‌ها تبدیل شده است. لذا در بسیاری از کشورها قوانینی برای تأسیس پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده، مدیریت فعالیت‌هایی همچون صید و ماهیگیری و همچنین محدودیت‌هایی برای جلوگیری از آلودگی آب و هوا وضع شده است.
در کشور ما نیز سازمان حفاظت‌محیط‌زیست اقداماتی را در راستای حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض انجام داده که ایجاد فضاهایی امن برای احیا و جلوگیری از انقراض گونه‌های نادر جانوری یکی از آنها است که امیدواریم در این مورد نیز با در نظر گرفتن همه جوانب راهکاری مناسب اندیشیده شود.فعالیتهای صیادی اهالی روستای «درک» و مناطق اطراف آن با توجه به جمعیت محدود منطقه و همچنین استفاده آن ها از قایق های کوچک در حدی نیست که بتواند چنین تلفاتی به بار آورد.
منبع خبر:روزنامه اطلاعات
